Jocus Vitea, Quod Sal Coenae

Jocus Vitea, Quod Sal Coenae - wat de joeks is voor het leven, is het zout in de pap. Dit is de lijfspreuk van de oudste nog bestaande carnavalsvereniging van Nederland, Jocus. in 1942 is Jocus opgericht en ze zijn gevestigd in Venlo. Jocus organiseert de prinsuitroeping, diverse zittingen en optochten door de stad en jaarlijks bepalen ze welke instantie of vereniging de Boerenbruiloft van Venlo mag organiseren.

Het symbool van Jocus is een haan, zogenaamd de Jocus-Haan. Tegenover het stadhuis van Venlo staat een standbeeld van de Jocus-haan. Het bestuur van Jocus wordt gevormd door de Raad van Elf. Aan het hoofd staat de voorzitter, die tijdens de carnaval Vors Joeccius XI wordt genoemd. Verder heb je nog de Chef de Protocol en een Ceremoniemeester.  Daarnaast bestaat de organisatie nog uit een Hofkapel, de Prinsekapel, de Prinsegarde en de Dansgarde.

Het kiezen van de stadsprins wordt niet door al deze leden gedaan, maar Vorst Joecciun XI heeft het alleenrecht betreft de keuze van de stadsprins. De stadsprins wordt in het najaar, voorafgaand aan het nieuwe seizoen gevraagd of hij Stadsprins van Venlo wil worden. De prins mag zelf twee adjudanten kiezen. Twee weken voor de carnaval worden de prins en zijn adjudanten tijdens het Hofbal voorgesteld aan Venlo. In de periode tot aan twee weken voor carnaval is het 'het grote stadsgeheim van Venlo', wie de nieuwe stadsprins wordt.

Duitsers?

De meeste Limburgers komt het wel bekend voor. Aangesproken worden in het Duits. Wat is de relatie tussen Limburgers en Duitsland? En wat vinden ze er eigenlijk van als ze in het Duits aangesproken worden?

Ik kreeg laats op school een telefoontje van een collega. In het dialect ging ik in gesprek met haar en zonderde me een beetje af van mijn medestudenten. Toen ik terug kwam was de eerste reactie die ik kreeg: "dat Limburgs wat jij spreekt lijkt wel Duits". 

Een ander voorbeeld is dat ik met mijn moeder in Tilburg aan het winkelen was en tijdens het wachten bij de kassa met haar in gesprek was. Toen we aan de beurt waren sprak de winkelbediende ons in het Duits aan. Mijn mond viel open en ik wist niet hoe snel ik moest zeggen wij zijn Nederlands hoor! 

Zelf woon ik heel dicht in de buurt van de Duitse grens en ik maak vaker gebruik van dingen in Duitsland. Zo kun je bijvoorbeeld veel goedkoper tanken in Duitsland, heel lekker uiteten en in de supermarkten zie je meer Nederlanders dan Duitsers. Maar vinden Limburgers het dan zo erg als ze vergeleken worden met de mensen uit hun buurland?

Ja! Limburgers vinden het absoluut niet leuk als ze aangesproken worden op het Duits en als hun dialect vergelijken wordt met dat van de Duitse taal. 

Preuvenemint

Nog een traditie in Limburg die al 33 jaar op de teller heeft is het Preuvenemint. Het Preuvenemint is het grootste eetfestijn van Nederland en wordt ieder jaar in de laatste week van augustus georganiseerd op het Vrijthof in Maastricht. 


Het preuvenemint is vrij toegankelijk voor het publiek. Bij de kassa's op het terrein zijn de Preuvenlappen te koop. Deze zijn te verkrijgen in halve lap, hele lap en lap van tien. Met deze zogenaamde Preuvenlappen moet je betalen tijdens dit evenement. 

Ongeveer dertig cateraars, restaurants en derden bieden tijdens dit evenement de mogelijkheid tot het preuven (proeven) van verschillende soorten producten. Hierbij gaat het om de alledaagse producten zoals saté, stokbroodjes tot het uitgebreide aanbod van exclusieve producten zoals tarbor, kreeft en exotische lekkernijen. Daarbij worden er goede wijnen en goed verzorgde glazen bier geschonken. 
Tijdens dit gezellige evenement op het Vrijthof vinden er optredens van verschillende artiesten plaats. Tussen de stands van de restaurants zijn er een aantal drank tenten waar het publiek drinken kan bestellen. De biertenten worden bemand door leden van Maastrichtse verenigingen. 

Het Preuvenement trekt ieder jaar meer dan 100.000 bezoekers. De eerder genoemde Preuvenlappen waarmee wordt betaald worden ontworen door studenten grafische vormgeving van de Academie Beeldende Kunsten Maastricht. Van de opbrengst hiervan gaat ieder jaar een gedeelte naar een goed doel. 

Religie en Limburg

Er is geen enkele andere Nederlandse provincie die procentueel zoveel katholieken kent als Limburg. In andere delen van Nederland zijn de niet-gelovigen en de protestanten in de meerderheid, maar in Limburg is driekwart van de mensen katholiek.

Al sinds de Romeinse tijd is Limburg katholiek en achtereenvolgens zetelde er in Tongeren, Maastricht, Luik en Roermond een bisschop, die het grootste gedeelte van Limburg onder zijn hoede nam. De rest maakte deel uit van het bisdom Keulen. Nu valt de omvang van het bisdom Roermond samen met het gebied van de provincie Limburg. 

Na het tweede Vaticaanse Concilie en tijdens de Tweede Beeldenstorm daalde het aantal katholieken in de provincie. Tegenwoordig is levensovertuiging, gezindte of politieke overtuiging van de individuele Limburg een veel minder grote rol in het onderlinge sociale verkeer. Het aandeel kerkelijken bleef lange tijd hoog, maar nu is hierin een duidelijke daling te zien. Volgens de statistieken is 78% katholiek, 2% hervormd of gereformeerd, 5% anders godsdienstig en 15% niet kerkelijk.

De kerk en haring

Als de boerenbruiloft op carnavalsdinsdag ten einde is gelopen is voor de vele carnavalsverenigingen in Limburg de verplichting nog niet afgelopen. Op aswoensdag moet iedereen in de avond weer paraat staan om acte de presence te geven in de kerk. En daarna niet te vergeten haring te gaan eten.

In de jaren dat ik nog lid was van Vastelaovesgezelschap de Kwas was aswoensdag de zwaarste dag van het hele jaar. Op vrijdagmiddag begon het feest en dit ging (aan bijna een stuk) door tot dinsdagnacht. Als je dan eindelijk je bed gevonden had, moest je de volgende dag toch weer jezelf oplappen om naar de kerk te gaan. Een verplicht onderdeel, dus afmelden was geen optie.
Wat dan wel weer leuk was aan aswoensdag, nadat we de TE lange mis gevolgd hadden, we naar de feestzaal gingen en daar 'hieringschelle' hadden. Een gezellig samenzijn met muziek (en dan geen carnavalsmuziek), een drankje (ja, wel alcohol om het af te leren na al die dagen) en een hapje. Omdat officieel de vastentijd begonnen was mogen de mensen eigenlijk geen vlees en daarom wordt er haring gegeten op aswoensdag. Dit wordt meestal samen met stokbrood en roggebrood gegeten. Aan het einde van deze gezellige avond zit de carnaval er dan echt helemaal op!

Verschuiving van de Limburgse traditie?

De enige echte traditie uit Limburg die heel Nederland kent; CARNAVAL. Maar is er een verschuiving van deze traditie aan het plaatsvinden? Volgens dit artikel roepen ze zelfs in Sneek en Leeuwarden al prinsen uit.

http://www.limburger.nl/article/20150117/REGIONIEUWS01/150119628/1206

Boerenbruilof

Een echt traditie die in Noord-Limburg in diverse plaatsen gevierd wordt met carnaval is de boerenbruiloft. Hierbij wordt er in de onecht getrouwd met elkaar. Dit vind plaats in onder andere Venlo, Tegelen, Reuver, Maasbree en Kessel. 

Elk jaar wordt er een nieuwe vereniging gekozen die de boerenbruiloft mag organiseren. Meestal is dit een vereniging die iets bijzonder heeft dat jaar, een 50 jarig bestaan bijvoorbeeld. Natuurlijk zijn er regels waaraan de vereniging zich moet houden, maar ze zijn ook vrij in bepaalde keuzes. Zo mogen ze zelf de rollen verdelen. Een boerenbruiloftsgezelschap moet naast het bruidspaar uit ongeveer 50 personen bestaan (zonder de kinderen). De rollen die onder andere vervuld worden zijn: Bruidsmeisjes en jonkers, getuigen, suikeroom en tante, burgemeester, de bode en de kapelmeester. De 'woute' en kadetten versterken het boerengezelschap.

'De verloving' heeft al eerder plaatsgevonden in besloten kring met alleen de vereniging. Op carnavalsdinsdag worden de bruid en bruidegom opgehaald waarna het boerenbruiloftsgezelschap in de optocht door de stad trekt. De versierde koets waar ze in zitten is de blikvanger van de optocht. Alle mensen die verkleed zijn als boeren en boerinnen verzamelen zich op de markt voor het grote hoogtepunt. Er wordt dan getrouwd in het bijzijn van al deze mensen. Bruid en bruidegom worden dan in de onecht met elkaar verbonden.

Aan het einde van deze mooie dag (om 00.00uur) wordt er weer verzameld op de markt en wordt de carnaval gezamenlijk afgesloten.